Accenttekens zijn tekens die je helpen bij de uitspraak van een klinker. Je komt ze vaak tegen in Franse leenwoorden, maar ook in woorden waar de nadruk op ligt. Vier vragen over het gebruik van accenten op letters.
1. Wat zijn accenttekens?
Letters met accenttekens zijn é, à en ô. Deze letters zien eruit als andere klinkers, maar hebben een extra streepje of dakje. Dit zijn accenttekens.
In het Nederlands worden drie accenten gebruikt:
- accent aigu: ´
- accent grave: `
- accent circonflexe: ^
Uit de namen blijkt al dat we deze accenttekens vooral te danken hebben aan het Frans. Daar worden deze tekens vaker gebruikt dan bij ons.
2. Wanneer gebruik je accenttekens?
Accenttekens gebruik je in de volgende gevallen:
Franse leenwoorden
Het Nederlands telt duizenden Franse leenwoorden. Dit zijn woorden die we hebben ‘geleend’ uit het Frans. Sommige van deze leenwoorden zijn ingeburgerd in het Nederlands en andere voelen nog Frans aan.
De ingeburgerde leenwoorden schrijf je in de regel zonder accent, ook al gebeurt dat in het Frans wel.
Voorbeeld:
corvee
diner
entree
Als dat nodig is voor de uitspraak, dan schrijf je wel een accent. Zonder dit accent zou je het woord verkeerd uitspreken. Probeer dit maar eens uit bij een woord als comité (*comite).
Voorbeeld:
café (maar let op: cafeetje)
enquête
scène
De leenwoorden die nog Frans aanvoelen, schrijf je met het oorspronkelijke accent.
Voorbeeld:
coûte que coûte
déjà vu
tête-à-tête
Nadruk leggen op een woord
Soms wil je de nadruk leggen op een woord. In dat geval gebruik je altijd een accent aigu, dus een ´ (dé of hét).
Voorbeeld:
Marieke is dé spreker op het gebied van marketing.
Die nieuwe schoenen zijn jé van hét.
Wáár? Dáár!
Sommige mensen gebruiken in dit geval nog steeds een oude regel. Daarbij was ook een accent grave mogelijk, dus een ` (*dè of *hèt). Deze regel is niet meer in gebruik.
3. Welke regel geldt bij een hoofdletter?
De bijbehorende regel vind je in Het Groene Boekje, het belangrijkste naslagwerk over de Nederlandse spelling. In de leidraad staat dat je op een hoofdletter nooit een accentteken schrijft.
Voorbeeld:
Eérst je gordel om!
Een uitzondering geldt voor buitenlandse woorden met een accent op een hoofdletter. Als je deze woorden in het Nederlands gebruikt, dan laat je het accent staan.
Voorbeeld:
Ávila is een stad in de Spaanse regio Castilië en León.
4. Hoe gebruik je accenttekens correct?
Het gebruik van accenttekens is soms lastig. Zo valt het niet altijd mee om Franse leenwoorden correct te spellen. Een goed advies is om veel met dit soort woorden te oefenen. Je vindt op Correct Nederlands bijvoorbeeld oefeningen met accenttekens. De woorden die je vaak fout spelt, kun je op een geeltje schrijven en op je beeldscherm plakken. Op die manier word je steeds herinnerd aan de juiste spelling.
Afbeeldingen gebruikt onder licentie van Shutterstock.com
